RGB

RGB - jeden z modeli przestrzeni barw, opisywanej współrzędnymi RGB. Jego nazwa powstała ze złożenia pierwszych liter angielskich nazw barw: R – red (czerwonej), G – green (zielonej) i B – blue (niebieskiej), z których model ten się składa. Jest to model wynikający z właściwości odbiorczych ludzkiego oka, w którym wrażenie widzenia dowolnej barwy można wywołać przez zmieszanie w ustalonych proporcjach trzech wiązek światła o barwie czerwonej, zielonej i niebieskiej[1] (zob. promieniowanie elektromagnetyczne).

Z połączenia barw RGB w dowolnych kombinacjach ilościowych można otrzymać szeroki zakres barw pochodnych, np. z połączenia barwy zielonej i czerwonej powstaje barwa żółta. Do przestrzeni RGB ma zastosowanie synteza addytywna, w której wartości najniższe oznaczają barwę czarną, najwyższe zaś – białą[2]. Model RGB jest jednak modelem teoretycznym, a jego odwzorowanie zależy od urządzenia (ang. device dependent), co oznacza, że w każdym urządzeniu każda ze składowych RGB może posiadać nieco inną charakterystykę widmową, a co za tym idzie, każde z urządzeń może posiadać własny zakres barw możliwych do uzyskania.

 

Raster a CMYK

Druk farbami (atramentami) CMYK odbywa się metodą rastra, czyli drukowania widocznych pod lupą punktów. Raster posiada 100% koloru. Może mieć różny kształt (raster klasyczny ma kształt koła), różną wielkość. Na danym obszarze druku stosunek powierzchni pokrytej rastrem danego koloru (np. cyjanu) do całej powierzchni tego obszaru, wyrażony w procentach, to wartość tonalna. Wartość tonalna 0% dla cyjanu oznacza powierzchnię nie pokrytą cyjanem, a wartość tonalna 100% (pełny ton) cyjanu oznacza powierzchnię pokrytą cyjanem w całości. Drukując różnymi wartościami tonalnymi dla cyjanu mamy wrażenie optyczne różnego natężenia barwy cyjan. W druku CMYK klasyczną kolejnością druku jest Yellow, Magenta, Cyjan, Black. Kolejne nakładanie się kolorów drukowanych w różnych wartościach tonalnych sprawia, że można uzyskać szeroką gamę barw. Farby (atramenty) CMYK są półtransparentne. Kiedy na raster C zostanie położony raster M to będzie widoczna barwa wypadkowa.

Dokładnych odpowiedników barw C i M nie ma w języku polskim, są to specjalnie stworzone kolory na użytek przemysłu, które w połączeniu z Y i K umożliwiają oddawanie jak największej ilości barw. Absolutnie wszystkich istniejących barw nie uda się uzyskać metodą nakładania na siebie barw CMYK z wielu różnych powodów, z których najważniejszym jest brak możliwości uzyskania w praktyce farb teoretycznych o absolutnej czystości koloru. Idealnie czyste kolory C, M, Y – są barwami dopełniającymi dla trzech barw prostych najsilniej odbieranych przez receptory ludzkiego oka. Kolor ostatni – K – został dołożony do pozostałych trzech na praktyczne potrzeby przemysłu poligraficznego. Farby (atramenty) triadowe używane w Europie nie pokrywają się barwą z używanymi np. w USA. W efekcie z form drukowych przygotowanych w Europie nie można uzyskać tych samych barw używając farb (atramentów) CMYK europejskich i amerykańskich.

Co to Raster?

Raster – symulacja obrazu wielotonalnego za pomocą obrazu jednotonalnego w postaci drobnego wzoru.

Raster to jednotonalny obraz składający się z drobnych kropek (lub w szczególnym przypadku z linii), dający podczas oglądania z normalnej odległości wrażenie istnienia półtonów, gdy kropki te są już na tyle małe, że zlewają się z otaczającym je tłem. Jasność osiągniętych w ten sposób półtonów wynika ze stosunku powierzchni zajętej przez elementy rastra (plamki rastra) do powierzchni otaczającego te elementy niezadrukowanego jasnego (najczęściej białego) podłoża drukowego.


Wartość tonalna rastra jest wyznaczana procentowo jako stosunek powierzchni pokrytej rastrem do powierzchni całkowitej.

Raster ma zastosowanie w poligrafii, gdzie niemal we wszystkich technikach druku nie można użyć farby drukowej na różnych poziomach natężenia koloru, ponieważ farby nie rozcieńcza się miejscowo, ani nie różnicuje się grubości jej powłoki. Nakładanie farby drukarskiej na podłoże można określić w ten sposób: albo została nałożona w 100%, albo nie ma jej w ogóle. Jedynie w druku wklęsłym istnieje pewna możliwość nakładania farby o różnej grubości i uzyskiwania dzięki temu ograniczonego waloryzowania koloru farby, przy czym nawet w tym przypadku w praktyce jest to nadal typowy druk rastrowy.

Jeżeli obserwuje się wydrukowane czarno-białe zdjęcie z wieloma odcieniami szarości, to w rzeczywistości patrzy się na siateczkę drobnych, całkowicie czarnych punktów rastra drukarskiego.

CMYK

CMYK – zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich stosowanych powszechnie w druku wielobarwnym w poligrafii i metodach pokrewnych (atramenty, tonery i inne materiały barwiące w drukarkach komputerowych, kserokopiarkach itp.). Na zestaw tych kolorów mówi się również barwy procesowe[1] lub kolory triadowe (kolor i barwa w jęz. polskim to synonimy). CMYK to jednocześnie jedna z przestrzeni barw w pracy z grafiką komputerową.
         C     cyjan (ang. Cyan)
         M     magenta (ang. Magenta)
         Y     żółty (ang. Yellow)
         K     czarny (ang. blacK lub key colour)

Skrót CMYK powstał jako złożenie pierwszych liter angielskich nazw kolorów. Końcowa litera K może oznaczać albo literę ostatnią słowa black (czarny) (ostatnią, ponieważ litera B jest skrótem jednego z podstawowych kolorów w analogicznym skrócie RGB) bądź skrót key colour (kolor kluczowy).
    Cyjan – odcień niebieskiego, ale trochę bledszy i bardziej spłowiały, można go określić jako szarobłękitny lub sinoniebieski. Najbardziej podobne kolory to błękit, szafir i turkus. Nazywanie koloru cyjanowego kolorem "zielononiebieskim" jest błędem wynikającym z niezrozumienia różnic pomiędzy addytywną i subtraktywną metodą mieszania barw. W syntezie addytywnej kolor uzyskany w wyniku połączenia zielonego i niebieskiego.
    Magenta – w syntezie addytywnej kolor uzyskany w wyniku połączenia czerwieni i niebieskiego. Najbardziej podobne kolory to fuksja, karmazyn i amarant.
    Yellow – kolor bardzo podobny do żółtego, jednak trochę bledszy od typowej nasyconej żółcieni. W syntezie addytywnej kolor uzyskany w wyniku połączenia czerwieni i zielonego.
    Black – kolor czarny, jednak o niezbyt głębokiej czerni.

Farby w ww. kolorach nie są określone jednoznacznie, toteż odcienie ich kolorów różnią się u różnych producentów, szczególnie w różnych regionach świata.

Składniki farb drukarskich

Barwidło - czyli substancje barwiące 5-30%
-pigmenty, czyli rozdrobnione substancje stałe nierozpuszczalne w spoiwie, ale w nim zdyspergowane, mające właściwości barwiące w stanie stałym
-barwniki, czyli substancje rozpuszczalne w spoiwie
-laki czyli barwniki wytrącone z rozpuszczalnika do postaci stałej, które tym sposobem uzyskują właściwości pigmentów.

Spoiwo 15-60%, czyli substancje zwilżające pigment (na poziomie produkcji farby), co ma ułatwić zdyspergowanie pigmentu w spoiwie, decydujące o właściwościach drukowych farby, tzw. drukowalność farby, czyli jak farba płynie przez maszynę (reologii farby), wiążące farbę z podłożem, a ponadto zapewniające połysk, odporność na ścieranie, elastyczność.

Rozpuszczalnik/rozcieńczalnik 20-70% czyli substancje rozpuszczające spoiwo i mieszające się z pozostałymi komponentami farby.

Substancje pomocnicze 1-10%,czyli substancje wpływające na właściwości drukowe i użytkowe farby.

Właściwości farby drukowej

Właściwości drukowe - właściwości farby decydujące o zachowaniu się farby podczas druku: właściwe zdyspergowanie pigmentów/lak w spoiwie lepkość farby, której miarą dla farb ciekłych jest prędkość wypływu z kubków wypływowych a dla farb pozostałych – wskazania wiskozymetru tiksotropia farby, czyli odwracalny proces przechodzenia z postaci żelu w postać płynnego zolu pod wpływem wstrząsów tack farby, czyli podatność na rozwarstwianie farby istotna przy transferze farby z jednego elementu maszyny drukującej na drugi, a na podłożu drukowym skończywszy – wielkość tacku mierzona jest tackometrami plastyczność farby napięcie powierzchniowe farby

Właściwości użytkowe -  właściwości farby po jej utrwaleniu się na drukowanej powierzchni: właściwości optyczne: gęstość optyczna, barwa, połysk, krycie itd. właściwości odpornościowe: ścieralność farby, odporność na światło, niską/wysoką temperaturę, środki chemiczne (w tym zawarte w lakierach) właściwości sensoryczne – wpływ farby na smak, zapach mierzony np. testem Robinsona

Rodzaje farby drukowej

ze względu na lepkość maziste (stosowane w druku płaskim, sitodruku i typografii) ciekłe (stosowane we wklęsłodruku, fleksografii, druku ink-jet)

ze względu na technikę druku rodzaje farby drukowej zależą od techniki druku, która w pewnym stopniu pokrywa się z rodzajem formy drukowej. Zatem są farby drukowe: farby rotograwiurowe (wklęsłodruk) farby fleksograficzne (wypukłodruk) farby typograficzne (wypukłodruk) farby offsetowe (płaskodruk) farby sitodrukowe (sitodruk) farby tampondrukowe (pochodna wklęsłokodruku)  

ze względu na rodzaje podłoża do druku na papierach offsetowych i objętościowych (czyli na powierzchniach bardzo chłonnych) do druku na papierach powlekanych (czyli na powierzchniach mniej chłonnych) do druku na kartonach (czyli powierzchniach narażonych na ścieranie) do druku na foliach, metalu, szkle (czyli na powierzchniach niechłonnych) itd.  

ze względu na sposób tworzenia barwy farby procesowe (w druku czterokolorowym to farby triadowe: cyjan, magenta, yellow, black czyli CMYK, łączone ze sobą na odbitce dają barwę finalną) farby spotowe (czyli farby, które zazwyczaj dają barwę nieosiągalną za pomocą farb procesowych) farby czarne (używane do druku tekstów o mocnym wyczernieniu, grafiki i zdjęć czarno-białych)  

ze względu na sposób utrwalania się przez wsiąkanie przez oksydację w wyniku działania promieniowania IR w wyniku działania promieniowania UV (Farba drukowa UV) w wyniku działania promieniowania elektronowego (EB) W niektórych farbach może być wykorzystywany jednocześnie więcej niż jeden sposób utrwalania się farby.

Co to jest farba poligraficzna?

Drukarskie farby - farby używane w procesie drukowania do przenoszenia tekstu lub obrazu z formy drukarskiej na podłoże. Farby drukarskie składają się z pigmentu, spoiwa (którym jest z reguły pokost lub żywica, rzadko woda) i domieszek pełniących funkcje utrwalacza, wypełniacza itp. Skład farby drukarskiej (a zatem i jej właściwości, np. lepkość, intensywność, ziarnistość, trwałość, czas schnięcia) jest zależny od metody drukowania i rodzaju podłoża (np. określonego gatunku papieru, tektury, folii, tkaniny itp.). Np. do druku wypukłego i płaskiego używa się gęstych farb schnących w wyniku reakcji utleniania, do druku wklęsłego - farb wysychających przez parowanie, a do druku na celofanie farb szybkoschnących.

W zależności od metody drukowania wyróżnia się cztery rodzaje farby drukarskiej: wypukłodrukowe, płaskodrukowe, wklęsłodrukowe i sitodrukowe. Biorąc pod uwagę przeznaczenie farby drukarskie dzieli się na akcydensowe, dziełowe, ilustracyjne, gazetowe itp. Najczęściej używanym rodzajem farby drukarskiej jest czerń drukarska. Do druku barwnego używa się zestawów farb drukarskich, składających się z farby żółtej, czerwonej, niebieskiej i czarnej, których kombinacja pozwala na uzyskanie wszystkich innych barw.

Witam na moim Blogu